طبق کوپا ریگان سمت چپ

یکی از مهمترین قسمت های هر خودرویی سیستم تعلیق (Suspension) آن است. یکی از اجزای مهم سیستم تعلیق طبق (Control Arm) می باشد که به آن می پردازیم.

 این سیستم از اجزایی همانند سیبک، فنرها، کمک فنر ها و…تشکیل شده است که وظیفه اصلی آن اتصال بدنه و چرخ ها به یکدیگر و مدیریت ارتباط بین جاده و خودرو و کاهش ضربات وارده به اتاق در اثر حرکت بر روی سطوح است. سطح مسیر هرچقدر هم که صاف باشد، ضرباتی را وارد می‌کند که اگر توسط سیستم تعلیق کنترل نشود می‌تواند به ‌سرعت به اتاق و شاسی و بدنه آسیب وارد کند.

وظیفه و عملکرد طبق کوپا

طبق کوپا قطعه ای فلزی است که در یک سر دارای بوش محوری و در سر دیگر سیبک قرار گرفته است.طبق کوپا از یک سو به قطعات متحرک سیستم تعلیق و از سمت دیگر به شاسی خودرو متصل می گردد و نقش اتصال شاسی به قطعات سیستم تعلیق را بر عهده دارد.

طبق‌‌ها وظیفه‌ دارند نیروهای عرضی که از سمت جاده به شاسی خودرو وارد می‌شود را خنثی و یا کم‌ زور کنند. این کار از طریق انتقال نیروی از طبق به سگ‎‌دست و بعد از آن به میل موج گیر اتفاق می‌افتد و در نهایت نیروی دمپ ‌شده به شاسی منتقل می‌شود. طبق در حقیقت اتصال بین این دو عضو است. قطعه فلزی که دو سر آن با بوش محوری به سر سیستم تعلیق و شاسی پیچ می‌شود.

محل قرارگیری طبق کوپا

طبق کوپا در قسمت داخلی توسط بوش لاستیکی یا بوش طبق که روی بوش فلزی سوار شده به شاسی خودرو متصل می‌شود و قسمت بیرونی آن توسط سیبک به سگ دست وصل می‌شود همچنین در قسمت وسط به میل موج گیر متصل است و آن مجموعه در کنار هم مهم‌ترین اجزای جلوبندی خودرو را تشکیل می‌دهند.

علت جناغی بودن طبق کوپا

دلیل A شکل بودن طبق کوپا که به ‌اصطلاح به آن حالت جناغی می‌گویند این است که اتصال به شاسی همیشه از دو ناحیه صورت می‌گیرد. اگر شکل A را نظر بگیرید، سر بالای آن به سیستم تعلیق و دو سرپایین آن به شاسی خودرو متصل می‌شوند. این مسئله از دید مکانیکی هم استحکام بیشتری ایجاد می‌کند و هم درنهایت باعث تقسیم فشارهای وارده بین دو خروجی می‌شود.

نشانه‌های خرابی طبق کوپا

از آنجایی‌ که طبق کوپا اصلاً در چشم راننده نیست، عموماً رانندگان از مشکلات آن خبر ندارند و این مشکلات را تا زمانی با خود می‌کشند که نهایتاً به حادثه منجر می‌شود. اصلی‌ترین و شایع‌ترین نشانه خرابی طبق، صدای تق‌‎تق و جیرجیر در جلوبندی است. بوش‌های پلاستیکی و فلزی طبق وقتی به ‌مرور زمان مستهلک می‌شوند، سروصدا می‌کنند. اگر به این سروصداها بی‌توجهی شود ممکن است باعث بروز مشکلات بزرگ‌تری در خودرو شود.

یکی از دیگر از نشانه های خرابی طبق کوپا را باید در انحراف شدید زوایای کمبر و کستر چرخ ها و کج شدن طبق کوپا جستجو کرد. این مورد با مشاهده چرخ ها و عدم همراستای آنها قابل تشخیص است.

طبق ها معمولاً از دو ناحیه بوش و سیبک خرابی بیشتری دارند چرا که این دو قسمت فشارهای وارد از جاده را کنترل می کند و بنابراین بنابر شرایط جاده و نحوه رانندگی در معرض آسیب بیشتری هستند. همچنین برخورد چرخ ها با پستی و بلندی های جاده می تواند باعث کج شدن طبق کوپا شود.

بررسی وضعیت بوش ها از لحاظ لهیدگی یا پارگی بوش پلاستیکی آنها نیز برای اطمینان از صحت عملکرد طبق توصیه می شود. همچنین در بعضی موارد پارگی گردگیر سیبک یا اشکال در ساختار خود آن موجب ایراد در عملکرد طبق کوپا خواهد شد. بیرون زدگی بوش ها نیز یکی دیگر از اشکالاتی است که ممکن است در این قطعه مهم سیستم تعلیق خودرو به آن برخورد داشته باشید.

دلایل خرابی طبق کوپا

اگر با سرعت ‌بالا روی دست ‌انداز بروید، اگر با شتاب در چاله بیافتید، اگر رانندگی غیراصولی انجام دهید و هر کار دیگری که خارج از اصول صحیح رانندگی است انجام دهید، می‌تواند برای سیستم جلوبندی و به‌خصوص طبق و پلوس تهدید به ‌حساب بیاید. طبق در واقع سپر بلای جلوبندی است. اگر هر فشاری به سیستم وارد شود، توسط طبق دفع می‌شود اما اگر فشار بیش ‌از حد مجاز باشد، طبق آسیب‌دیده و ممکن است ببرد. بریده شدن طبق از آن دسته اتفاقاتی است که اگر در هرجایی برای خودرو بیافتد، توان حرکت را از آن گرفته و تنها راه حمل آن تا تعمیرگاه بکسل خواهد بود.

چگونگی تشخیص طبق کوپا اصل

طبق هر چند در ظاهر قطعه ساده‌ای است اما استحکام، طراحی و ساخت آن تاثیر زیادی در کارکرد درست خودرو و دوام قطعات جلوبندی دارد. تشخیص طبق اصل و غیر اصلی برای خریداران و حتی تعمیرکاران تقریبا غیر ممکن است و به همین دلیل باید این قطعه را از فروشنده مطمئن خریداری کنید تا از خسارات بعدی در امان باشید.

سازندگان خودرو با توجه به نوع سیستم تعلیق هر خودرو از طبق های مختلفی استفاده می کنند و بنابراین ممکن است در هر دو محور خودرو و یا تنها در یکی از محورهای خودرو از طبق استفاده شود. البته ممکن است بر حسب سیستم تعلیق مورد استفاده در خودرو آن وسیله نقلیه فاقد چنین قطعه ای باشد. محل قرارگیری طبق ها نیز ممکن است در نیمه بالا و یا نیمه پایین چرخ وسیله نقلیه باشد که بنا بر محل قرارگیری به آن طبق بالا یا طبق پایین گفته می شود.

امروز با گسترش استفاده از سیستم فنر و کمک فنر یکپارچه استفاده از طبق بالا کاهش پیدا کرده و اکثر خودروهای امروزی طبق پایین هستند. همچنین محل اتصالات طبق ها دارای بوش هایی است که وظیفه اتصال طبق به شاسی بر عهده آنهاست.

طبق به عنوان عضوی از سیستم تعلیق خودرو، حرکت آن را مهیا می کند و به همراه دیگر اعضای این سیستم، زوایای کمبر و کستر را می سازند. به علاوه طبق ها وظیفه دارند که نیروهای عرضی وارده از جاده را به شاسی خودرو منتقل و خنثی کنند. همچنین نیروهای طولی وارده از جاده را که از طریق سگ دست منتقل شده به میل موجگیر و در نهایت به شاسی انتقال می دهد.

طبق در سه بخش اصلی به قطعات دیگر متصل می شود؛ در قسمت داخلی توسط یک بوش لاستیکی که روی بوش فلزی سوار شده به شاسی خودرو متصل می شود. انتهای بیرونی طبق نیز توسط یک مفصل به نام سیبک به سگدست وصل می شود. همچنین طبق در قسمت وسط به میل موج گیر متصل است.

طبق ها معمولاً از دو ناحیه بوش و سیبک خرابی بیشتر دارند چرا که این دو قسمت فشارهای وارد از جاده را کنترل می کند و بنابراین بنابر شرایط جاده و نحوه رانندگی در معرض آسیب بیشتری هستند. همچنین برخورد چرخ ها با پستی و بلندی های جاده می تواند باعث کج شدن طبق خودرو شود.